วงจรชีวิตครอบครัว ระยะที่ 6 เป็นระยะที่สู่บั้นปลายชีวิต

ครอบครัวในระยะนี้ต้องเจอกับปัญหาหลายอย่าง ที่สำคัญคือ การเกษียณอายุ การสูญเสียบุคคลใกล้ชิด และ เรื่องสุขภาพ การเกษียณอายุทำให้เกิดความเครียดได้    สำหรับผู้ที่ไม่ได้เตรียมตัวเตรียมใจกันมาก่อน หลายคนอาจจะเกิดความรู้สึกไร้คุณค่า ไม่มีประโยชน์และไม่เป็นที่ต้องการของใคร สภาพที่ไม่มีงานทำจึงไม่มีโอกาสสร้างผลงานอีกทั้งเมื่อไม่มีตำแหน่งในการงาน ก็จะทำให้เกิดความรู้สึกไม่มั่นคงในชีวิต จิตใจหดหู่ นอกจากนี้ความสัมพันธ์กับคู่สมรสอาจจะแย่ลงและเกิดปัญหาทางอารมณ์ตามมา การสูญเสียญาติพี่น้องและเพื่อนฝูงจะเกิดขึ้นบ่อยในระยะนี้ และจะเป็นเครื่องเตือนว่า บั้นปลายชีวิตของตนก็กำลังใกล้จะมาถึงในไม่ช้า เช่นกัน ในพระคริสต์ธรรมคัมภีร์กล่าวว่า “ขอพระองค์ทรงสอนให้นับวันของข้าพระองค์ เพื่อข้าพระองค์ทั้งหลายจะมีจิตใจที่มีปัญญา” ฉะนั้นชีวิตที่เหลืออยู่ ควรจะอยู่อย่างมีคุณค่าและคุ้มค่าเพื่อประโยชน์ของผู้อื่น และพระเจ้ายังตรัสอีกว่า “ส่วนมนุษย์นั้น วันเวลาของเขาเหมือนหญ้า เขาเจริญขึ้นเหมือนดอกไม้ในทุ่งนา เพราะเมื่อลมพัดผ่านมันก็จะสูญเสียไป นี่แสดงให้เห็นว่าวันเวลาของเราในโลกนี้สั้นมากเมื่อเทียบกับนิรันดร์กาลในพระเจ้า เมื่อพูดถึงเรื่องการสูญเสีย  ในบรรดาการสูญเสียทั้งหมดที่อาจจะเกิดขึ้นนั้น การเสียชีวิตของคู่สมรสทำให้เกิดความซึมเศร้าและความเครียดมากที่สุด และโดยทั่วไปแล้วผู้ชายที่สูญเสียภรรยามักจะมีปัญหาในด้านการปรับตัวมากกว่าผู้หญิงที่สูญเสียสามีไป  ทั้งนี้เพราะผู้ชายขาดการดูแลเอาใจใส่ ดังที่เคยได้รับจากภรรยาและไม่สามารถดูแลตนเองได้ดี    ในขณะที่ผู้หญิงสามารถดูแลตนเองได้ดีกว่า เพราะเคยดูแลทำหน้าที่ดูแลผู้อื่นมาตลอดเวลา ดังนั้นในช่วงนี้ผู้ชายจึงรู้สึกเหงามากกว่าผู้หญิง ปัญหาที่สำคัญอย่างหนึ่งที่เกิดขึ้นในระยะนี้ ซึ่งอาจจะทำให้เกิดปัญหาทางเศรษฐกิจตามมาได้ถ้าไม่มีการเก็บออมหรือดูแลสุขภาพให้ดีตั้งแต่วัยก่อนหน้านี้ ทั้งนี้ก็เพราะว่ารายได้ลดลงหลังจากเกษียณอายุ ร่างกายเสื่อมถอยและความสามารถทางสติปัญญาที่ลดลง เช่น สมองเสื่อม ดังนั้นจึงทำให้ความมั่นคงทางจิตใจลดลงด้วย ผู้สูงอายุหลายคนจึงมีความวิตกกังวล ซึมเศร้า และมีพฤติกรรมที่ถดถอยกลับกลายเป็นเหมือนเด็ก นอกจากนี้ ด้วยความกลัวว่าจะถูกลูกหลานทอดทิ้ง จึงอาจทำให้ผู้สูงอายุบางคนพยายามที่จะรักษาอำนาจของตนเองไว้ เช่น คนที่มีตำแหน่งบริหารในระดับสูง อาจจะไม่ยอมสละตำแหน่งให้ลูกชาย ทั้ง…